Yêu Cầu Đối Với Túi Bao Bì Thực Phẩm: Tiêu Chuẩn Chất Lượng & An Toàn

07/06/2024

Nội dung

Túi bao bì thực phẩm là một phần quan trọng trong ngành công nghiệp thực phẩm, đảm bảo sự an toàn và bảo quản cho các sản phẩm thực phẩm. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng và an toàn của túi bao bì thực phẩm, có rất nhiều yêu cầu cần phải được tuân thủ. Bài viết này sẽ giới thiệu về những yêu cầu đối với túi bao bì thực phẩm, bao gồm tiêu chuẩn vật lý, hóa học và pháp lý, nhằm giúp các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thực phẩm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc lựa chọn và sử dụng túi bao bì phù hợp, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

1. Giới thiệu về Yêu cầu đối với Túi bao bì Thực phẩm

Túi bao bì thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, vận chuyển và bảo quản thực phẩm. Mục tiêu chính của việc sử dụng túi bao bì là giữ cho thực phẩm tươi ngon, tránh hư hỏng, nhiễm khuẩn và đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

1.1. Vai trò của Túi bao bì thực phẩm

Túi bao bì thực phẩm có nhiều vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng thực phẩm, bao gồm:

Bảo vệ thực phẩm khỏi các tác động từ môi trường: Túi bao bì giúp bảo vệ sản phẩm khỏi bụi bẩn, nấm mốc, côn trùng, độ ẩm và các tác nhân gây hại khác.
Ngăn chặn sự tiếp xúc trực tiếp với không khí: Một số loại thực phẩm dễ bị oxy hóa, hư hỏng khi tiếp xúc với không khí. Túi bao bì giúp bảo quản thực phẩm trong môi trường kín khí, giữ cho sản phẩm tươi ngon.
Bảo quản thực phẩm trong thời gian dài: Túi bao bì được thiết kế để ngăn chặn quá trình hư hỏng và giúp thực phẩm giữ được độ tươi ngon trong thời gian dài hơn.
Tiện lợi cho việc vận chuyển và lưu trữ: Túi bao bì có kích thước đa dạng, phù hợp với nhiều loại sản phẩm, tiện lợi cho việc đóng gói, vận chuyển và lưu trữ.
Tăng cường tính thẩm mỹ cho sản phẩm: Túi bao bì đẹp mắt, ấn tượng giúp thu hút sự chú ý của khách hàng, nâng cao giá trị sản phẩm.

Bao bì thực phẩm

1.2. Những nguy cơ tiềm ẩn từ việc sử dụng Túi bao bì thực phẩm không đảm bảo

Việc sử dụng túi bao bì thực phẩm không đảm bảo chất lượng và an toàn có thể dẫn đến nhiều nguy cơ tiềm ẩn, ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng và uy tín của doanh nghiệp:

Nhiễm khuẩn: Túi bao bì không đạt chuẩn dễ bị nhiễm khuẩn, vi trùng gây bệnh, làm hỏng thực phẩm và gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Hóa chất độc hại: Một số loại túi bao bì có chứa hóa chất độc hại, có thể ngấm vào thực phẩm và gây hại cho người tiêu dùng khi sử dụng.
Hư hỏng thực phẩm: Túi bao bì không đảm bảo chất lượng có thể dẫn đến việc thực phẩm bị hư hỏng, biến chất, ảnh hưởng đến chất lượng và giá trị của sản phẩm.
Ảnh hưởng đến môi trường: Túi bao bì khó phân hủy, gây ô nhiễm môi trường.

1.3. Yêu cầu về pháp lý đối với Túi bao bì thực phẩm

Để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và kiểm soát chất lượng của túi bao bì thực phẩm, các cơ quan quản lý nhà nước đã ban hành nhiều quy định, tiêu chuẩn pháp lý về sử dụng túi bao bì trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Bảng 1: Một số quy định pháp lý về sử dụng túi bao bì thực phẩm

Quy định	Nội dung
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 12-1:2019/BYT về an toàn thực phẩm	Quy định về an toàn thực phẩm, bao gồm việc sử dụng túi bao bì thực phẩm, chất liệu, quy trình sản xuất và kiểm soát chất lượng.
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 15:2016/BKHCN về bao bì sản phẩm	Quy định về yêu cầu chung về bao bì sản phẩm, bao gồm túi bao bì thực phẩm.
Nghị định 15/2018/NĐ-CP	Quy định về sản xuất, kinh doanh sản phẩm, bao gồm việc sử dụng bao bì thực phẩm.
Thông tư 17/2019/TT-BKHCN về quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa	Quy định về kiểm soát chất lượng sản phẩm hàng hóa, bao gồm túi bao bì thực phẩm.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) về sản xuất và kinh doanh bao bì thực phẩm.

2. Tính Chất Vật Lý của Túi Bao Bì Thực Phẩm

Túi bao bì thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, vận chuyển và bảo quản thực phẩm. Để đảm bảo chất lượng và an toàn cho thực phẩm, túi bao bì cần đáp ứng một số tính chất vật lý quan trọng sau:

2.1. Độ bền kéo và độ giãn

Độ bền kéo: Khả năng chịu lực kéo đứt của túi bao bì. Túi bao bì cần có độ bền kéo cao để chịu được trọng lượng của thực phẩm và lực tác động trong quá trình vận chuyển và bảo quản.
Độ giãn: Khả năng co dãn của túi bao bì khi bị tác động lực. Độ giãn cao giúp túi bao bì ôm sát sản phẩm, bảo quản thực phẩm tốt hơn và tiết kiệm không gian lưu trữ.

2.2. Khả năng chống thấm nước và khí

Chống thấm nước: Túi bao bì cần có khả năng chống thấm nước tốt để bảo vệ thực phẩm khỏi độ ẩm, vi khuẩn và nấm mốc. Độ ẩm có thể làm hư hỏng thực phẩm, thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc, gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng.
Chống thấm khí: Một số loại thực phẩm cần được bảo quản trong môi trường kín khí để ngăn ngừa quá trình oxy hóa, ví dụ như thịt, trái cây và rau quả. Túi bao bì cần có khả năng chống thấm khí tốt để duy trì độ tươi ngon và chất lượng của thực phẩm.

2.3. Tính chất quang học

Độ trong suốt: Túi bao bì có độ trong suốt giúp khách hàng dễ dàng quan sát sản phẩm bên trong, tạo cảm giác tin tưởng và thu hút sự chú ý.
Khả năng truyền sáng: Túi bao bì được thiết kế với khả năng truyền sáng phù hợp để bảo quản thực phẩm khỏi ánh sáng mặt trời trực tiếp, ảnh hưởng đến chất lượng và màu sắc của sản phẩm.
Màu sắc: Màu sắc của túi bao bì cần phù hợp với loại thực phẩm và tạo ấn tượng tốt cho khách hàng.

3. Tính Chất Hóa Học của Túi Bao Bì Thực Phẩm

Tính chất hóa học của túi bao bì thực phẩm là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng và an toàn của thực phẩm.

3.1. Chất liệu sản xuất

Chất liệu nhựa: Nhựa là chất liệu phổ biến để sản xuất túi bao bì thực phẩm do tính linh hoạt, giá thành thấp và dễ dàng sản xuất. Tuy nhiên, cần lựa chọn loại nhựa an toàn, không chứa các chất độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Một số loại nhựa phổ biến bao gồm:

- PET: Chống thấm nước, chịu lực tốt, tái chế được, an toàn cho thực phẩm ở nhiệt độ thấp (nhưng không chịu nhiệt độ cao).
- HDPE: Chịu lực tốt, chịu nhiệt độ cao, tái chế được, an toàn cho thực phẩm
- PVC: Chống thấm nước, chịu lực tốt, chịu nhiệt độ cao, rẻ tiền (nhưng giải phóng chất độc hại khi tiếp xúc nhiệt độ cao).
- LDPE: Dẻo dai, chịu nhiệt độ thấp, tái chế được, an toàn cho thực phẩm (không chịu nhiệt độ cao).
- PP: Chịu lực tốt, chịu nhiệt độ cao, tái chế được, an toàn cho thực phẩm (không phù hợp với thực phẩm có tính axit cao).

Chất liệu giấy: Giấy là chất liệu thân thiện với môi trường, dễ phân hủy, thường được sử dụng để đóng gói sản phẩm khô, ví dụ như bánh, kẹo.
Chất liệu composite: Composite là chất liệu kết hợp nhiều loại vật liệu khác nhau, tạo nên sản phẩm có tính năng vượt trội. Túi bao bì composite thường được sử dụng để đóng gói thực phẩm có yêu cầu cao về bảo quản, ví dụ như cá, thịt đông lạnh.

3.2. Các chất hóa học sử dụng trong sản xuất túi bao bì

Chất tạo màu: Các chất tạo màu được sử dụng để tạo màu sắc cho túi bao bì, thu hút sự chú ý của khách hàng. Tuy nhiên, cần đảm bảo chất tạo màu được sử dụng là loại an toàn, không chứa các chất độc hại.
Chất phụ gia: Một số chất phụ gia được sử dụng trong sản xuất túi bao bì, ví dụ như chất chống oxy hóa, chất chống nấm mốc, chất tăng cường độ bền, chất làm mềm, chất chống dính, chất chống tĩnh điện. Các chất phụ gia này cần được kiểm soát về lượng và loại để đảm bảo không ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm.

3.3. Các tiêu chuẩn kiểm tra tính chất hóa học của túi bao bì

Kiểm tra hàm lượng kim loại nặng: Kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadmium có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng nếu vượt quá mức giới hạn cho phép.
Kiểm tra biến đổi chất: Chất di chuyển là các hóa chất được sử dụng trong sản xuất túi bao bì, có thể di chuyển vào thực phẩm khi tiếp xúc với túi bao bì. Nồng độ chất di chuyển trong thực phẩm cần được kiểm soát để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
Kiểm tra hàm lượng chất độc hại: Một số hóa chất độc hại như formaldehyde, dioxin, PCB có thể tồn tại trong túi bao bì. Nồng độ các chất độc hại này cần được kiểm soát để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

4. Yêu cầu về Thiết kế và Quy trình Sản xuất Túi Bao Bì Thực Phẩm

Thiết kế và sản xuất túi bao bì thực phẩm là một quá trình đòi hỏi sự tỉ mỉ và tuân thủ các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm nghiêm ngặt. Dưới đây là những yêu cầu quan trọng cần lưu ý:

1. Về thiết kế:

Tính thẩm mỹ: Bao bì cần có thiết kế bắt mắt, thu hút sự chú ý của người tiêu dùng và truyền tải thông tin sản phẩm một cách rõ ràng, súc tích.
Tính thông tin: Bao bì cần cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm, bao gồm tên sản phẩm, thành phần, nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng, hướng dẫn sử dụng, bảo quản,…
Tính phù hợp: Bao bì cần được thiết kế phù hợp với kích thước, hình dạng và đặc tính của sản phẩm thực phẩm bên trong.
Tính an toàn: Bao bì cần được làm từ vật liệu an toàn cho thực phẩm, không gây ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị sản phẩm.
Tính thân thiện với môi trường: Nên ưu tiên sử dụng các loại vật liệu thân thiện với môi trường, dễ tái chế hoặc phân hủy sinh học.

2. Về quy trình sản xuất:

Sử dụng nguyên liệu chất lượng cao: Nguyên liệu sản xuất bao bì cần có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.
Áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến: Quy trình sản xuất cần được thực hiện theo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo sản phẩm không bị nhiễm bẩn hay vi khuẩn.
Kiểm soát chất lượng chặt chẽ: Cần tiến hành kiểm tra chất lượng sản phẩm ở tất cả các khâu sản xuất, từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm cuối cùng.
Tuân thủ các quy định pháp luật: Việc sản xuất và kinh doanh bao bì thực phẩm cần tuân thủ các quy định pháp luật liên quan về vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường,…

5. Các tiêu chuẩn quốc tế đối với Túi bao bì thực phẩm

Ngoài các quy định và tiêu chuẩn quốc gia, các doanh nghiệp cần tham khảo các tiêu chuẩn quốc tế về túi bao bì thực phẩm để nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn và cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

5.1. Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 về Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm

ISO 22000:2018 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, bao gồm các nguyên tắc và yêu cầu để xây dựng và duy trì một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả. Tiêu chuẩn này áp dụng cho tất cả các tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm, bao gồm sản xuất, chế biến, đóng gói, vận chuyển, lưu trữ và bán lẻ thực phẩm.

5.2. Tiêu chuẩn ISO 14001:2015 về Hệ thống quản lý môi trường

ISO 14001:2015 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý môi trường, bao gồm các nguyên tắc và yêu cầu để xây dựng và duy trì một hệ thống quản lý môi trường hiệu quả. Tiêu chuẩn này khuyến khích các doanh nghiệp sử dụng các nguyên liệu thân thiện với môi trường, giảm thiểu lượng chất thải và hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường.

5.3. Chứng nhận GMP (Good Manufacturing Practice):

Tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt, đảm bảo sản phẩm được sản xuất theo quy trình an toàn và chất lượng cao, đồng nhất.
Áp dụng cho sản xuất bao bì thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm.
Yêu cầu cơ sở vật chất, trang thiết bị, quy trình sản xuất, kho bãi, vận chuyển, kiểm soát chất lượng,… đáp ứng tiêu chuẩn.
Nâng cao uy tín, niềm tin của khách hàng về chất lượng và an toàn sản phẩm.

5.4. Chứng nhận ISO 15378:

Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm, đảm bảo sản phẩm bao bì không gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Áp dụng cho sản xuất bao bì thực phẩm.
Yêu cầu kiểm soát nguy cơ ô nhiễm, truy xuất nguồn gốc nguyên liệu, kiểm soát sản phẩm, đào tạo nhân viên,…
Tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

5.5. Chứng nhận ISO 9001:2015:

Hệ thống quản lý chất lượng, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu rủi ro.
Áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp trong ngành bao bì.
Yêu cầu tập trung vào khách hàng, lãnh đạo, quy trình, nguồn lực và đo lường.
Nâng cao uy tín thương hiệu, tạo dựng niềm tin với khách hàng.

5.6. Chứng nhận HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points):

Hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn, giúp xác định và kiểm soát các nguy cơ tiềm ẩn trong sản xuất bao bì thực phẩm.
Áp dụng cho sản xuất bao bì thực phẩm.
Yêu cầu xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP), thiết lập hệ thống theo dõi CCP, ghi chép hồ sơ,…
Đảm bảo an toàn thực phẩm, giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

5.7. Chứng nhận BRC Global Standard for Packaging:

Tiêu chuẩn bao bì toàn cầu do BRC (British Retail Consortium) cấp, đảm bảo sản phẩm bao bì đáp ứng các yêu cầu khắt khe về chất lượng, an toàn và vệ sinh.
Áp dụng cho tất cả các khâu trong chuỗi cung ứng bao bì, từ nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng.
Yêu cầu hệ thống quản lý chất lượng toàn diện, kiểm soát chất lượng nguyên liệu, quy trình sản xuất, sản phẩm cuối cùng,…
Tăng cường khả năng tiếp cận thị trường quốc tế, đặc biệt là thị trường châu Âu.

5.8. Chứng nhận FSC (Forest Stewardship Council):

Chứng nhận nguồn gốc gỗ bền vững, đảm bảo nguyên liệu gỗ được khai thác và quản lý có trách nhiệm, góp phần bảo vệ rừng.
Áp dụng cho sản xuất bao bì giấy, gỗ.
Yêu cầu truy xuất nguồn gốc gỗ, quản lý rừng bền vững, tuân thủ các tiêu chuẩn lao động và xã hội.
Nâng cao hình ảnh doanh nghiệp, thu hút khách hàng quan tâm đến môi trường.

5.9. Chứng nhận FDA (Food and Drug Administration):

Chứng nhận của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, đảm bảo sản phẩm bao bì thực phẩm đáp ứng các yêu cầu an toàn và sức khỏe do FDA quy định.
Áp dụng cho sản xuất bao bì thực phẩm xuất khẩu sang Mỹ.
Yêu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn về thành phần nguyên liệu, chất phụ gia, bao bì, ghi nhãn,…
Tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu bao bì thực phẩm sang thị trường Mỹ.

6. Hướng dẫn lựa chọn Túi bao bì thực phẩm an toàn

Để lựa chọn túi bao bì thực phẩm an toàn, người tiêu dùng cần lưu ý những điều sau:

Kiểm tra nhãn mác: Nhãn mác phải ghi rõ thông tin về loại túi bao bì, chất liệu sản xuất, ngày sản xuất, hạn sử dụng và các thông tin khác về chất lượng và an toàn của sản phẩm.
Lựa chọn túi bao bì có nguồn gốc rõ ràng: Nên lựa chọn túi bao bì của các thương hiệu uy tín, có chứng nhận an toàn thực phẩm.
Kiểm tra chất lượng túi bao bì: Túi bao bì phải đảm bảo chắc chắn, không bị rách, không có mùi lạ, không có vết bẩn.
Lưu ý đến hình thức đóng gói: Túi bao bì phải được đóng gói cẩn thận, không bị móp méo, không bị ẩm.
Bảo quản túi bao bì đúng cách: Bảo quản túi bao bì ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

Kết luận

Yêu cầu đối với túi bao bì thực phẩm ngày càng cao để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và nâng cao uy tín của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định pháp luật, tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, lựa chọn nguyên liệu và công nghệ sản xuất phù hợp, kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt để sản xuất ra những loại túi bao bì thực phẩm an toàn, chất lượng.

Người tiêu dùng cũng cần nâng cao kiến thức và kỹ năng lựa chọn túi bao bì thực phẩm an toàn, sử dụng đúng cách để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.